Статус русинської народности в контексті сучасного общественного двиганя на Подкарпатю
Валерій Падяк к.н.,
директор Выскумного центра карпатистикы в Ужгороді
(Выступ на научнім семінарі в Інституті русинського языка и културы,
17.12.2009, Пряшів)
Нараз мусай уповісти: за ушытко, што ся колотит днесь довкола русинства, то значит за нарабляня ідеї сепаратизма, радикалні выкликы іти гет од Україны, імітація из творіня окремішної державы «Республіка Подкарпатська Русь», як и закликы (ид Росії) загнати на Подкарпатя своє войсько (то значит стабілізаційный контінґент) – за ушытко тото несе отвіт перед будучностёв держава Україна, в ушыткому тому виновні Верховна Рада, Президент, Премєр-міністер и Кабінет міністрів, Ґенерална прокуратура Україны, Міністерство юстиції вєдно из Націоналнов академіёв наук Україны и другыма інституціями у державі. Кібы добра воля Україны вернути русинам їх русинську народність за тых вецце ги 20 років, што спливли, одколы ся зачало русинське двиганя и одколы русины и другі народности Подкарпатя почас референдума 1 децембра 1991 рока проголосовали за автономный статус свого реґіона у складі незалежной Україны («за» – 78 %), не стояли бы мы днесь там, де стоїме! А стоїме мы, як и 20 років тому, усе на самому зачатку політичного діалоґа, што доста пригадує научно-популарну діскусію у рокы першого космонавта Юрія Ґаґаріна – «Ци є жытя на Марсі?», авадь иншак: «Ци суть русины в Україні?» и так ся видит, же космічні вандровникы скорше найдут жытя на планеті Марс, чим Україна из доброї волі, без того, обы ї посиловати, вызнає русинськый народ.
На зачатку сучасного двиганя русины вызначили пріорітеты політичної борьбы, указувучи на мирный характер своїх вымог, што є задекларованоє и в главных маніфестах русинства, як то, приміром, робота В.Фединишинця «Мирна наша русинська путь» [1]. Айбо хто знав, же мирный процес возроджіня упре ся в муры українськой політикы, ціль котрої у 1996 році задекларовав секретный документ, у котрому майже два десяткы міністерств, відомств, державна обласна адміністрація, преса, телевізія, Ужгородськый університет и Служба державной беспекы дістали інструкцію, як ся бороти из русинством і як чимскорі асимілёвати цілый народ, и то за сталінськов тоталітарнов методов, коли «Ниє народа – ниє проблемы!». Говориме за державный документ – так называный «План заходів щодо розв’язання проблем українців-русинів» [2], котрый нихто в Україні до днесь не одмінив.
Тым документом многоє ся потовмачує, кіть знати, же за послідні 20 років русины на ушыткі вымогы вызнати свою народність не дістали из Києва ані єден позитивный отвіт. Іщи треба поряховати, кілко раз русины Подкарпатя од шилиякых обществ написали письма до президентів Україны (Л.Кравчук, Л.Кучма, В.Ющенко), до Верховної Рады (котра ся мінят кажді 5 років), до премєр-міністрів а т.д. Іґнорованя русинскых вымог іде за даякым шаблоном, коли нихто из державных інституцій в Україні не бере ся рішати проблему и усе спровадит русинів до даякой далшой інституції. Президент спровадить русинів до Верховної Рады, бо лем вона має право приймати потребні законы, Верховна Рада спровадить до Кабінета міністрів, бо він має выголосити список народности Україны и там (помежи мадяры, полякы, болґары, білорусы, румуны, ґрекы, росіяны, кримські татары, євреї, німці, ромы-циганы, армяны и др.) мали би ся найти и русины Подкарпатя. Кабінет міністрів спровадить до Державного комітета, котрый ся справує народностями. Айбо там уповідят, же не знати, хто мав би ушорити тот список. Кабінет міністрів спровадить назад до Президента авадь Премєр-міністра, а тоти – до Націоналної академії наук, котра дасть научне заключеня за русинську народність. Академія наук, як то уже было дакілко раз, у письмі «розяснит», же такого народа ниє, а русины – то лем «субетнос» українського народа…
http://www.pudkarpatskarus.eu/
Я.П.Правила, п.1.2. Официальный язык общения на форуме - русский. Иные языки общения не приветствуются, если только фразы на иностранном не приводятся в качестве примера. Если вы на форум выкладываете какие-то цитаты на иностранных языках, то вы же должны их перевести на русский язык (или хотя бы кратко рассказать, в чем смысл этой цитаты).
Ответить с цитированием